Oku na August 2017, nke ndị sonyere na njedebe nke "Strategy, Planning and Project Exmplementation Workshop", maka ịkwalite nkà na ụzụ ọrụ ugbo griin haus na Ghana bụ nzọụkwụ n'ụzọ ziri ezi.
Nke a bịara ka ekpughere ndị sonyere na teknụzụ ugbo griin ha n'oge nleta na-emepe emepe Pụrụ Iche.Farms Limited na Adjei-Kojo dịdebere Ashaiman na Greater Accra Region, ebe a na-akọ tomato na akwụkwọ nri ndị ọzọ.
Enwere ugbo griin haus ndị ọzọ na-eto eto na Dawhenya, dịkwa na Greater Accra.
Dị ka ndị sonyere si kwuo, nkà na ụzụ ga-enyere aka ikpochapụ ịda ogbenye na iji dozie ihe ịma aka nke ụkọ nri ọ bụghị nanị na Ghana kamakwa n'akụkụ ndị ọzọ nke Africa.
Ụlọ griin haus bụ ụlọ ebe a na-akụ ihe ọkụkụ dị ka tomato, agwa ndụ ndụ na ose dị ụtọ n'okpuru ọnọdụ gburugburu ebe obibi a na-achịkwa.
A na-eji usoro a na-echebe osisi site na ọnọdụ ihu igwe na-adịghị mma - oke okpomọkụ, ifufe, mmiri ozuzo, oke radieshon, pests na ọrịa.
Na teknụzụ griin haus, a na-eji griin haus emezi ọnọdụ gburugburu ebe obibi ka mmadụ wee nwee ike ito osisi ọ bụla n'ebe ọ bụla n'oge ọ bụla na-eji obere ọrụ.
Mazi Joseph T. Bayel, onye so na ya, na onye ọrụ ugbo si Sawla-Tuna-Kalba District nke Northern Region, kwuru (na mkparịta ụka ya na onye ode akwụkwọ) na ogbako ahụ emeela ka ha ghọtakwuo teknụzụ ugbo ọgbara ọhụrụ.
“A kụziiri anyị n'ihe ọmụmụ ihe, ma ọ dịghị mgbe m maara na ụdị ọrụ ugbo dị na Ghana.Echere m na ọ bụ ihe dị n'ụwa ndị ọcha.N'ezie, ọ bụrụ na ị nwere ike ịrụ ụdị ọrụ ugbo a, ị ga-anọ n'ebe dị anya na ịda ogbenye".
Ọgbakọ a na-eme kwa afọ nke Institute of Applied Sciences and Technology, University of Ghana haziri, nke bụ akụkụ nke Ghana Economic Well-Being Project, bụ ndị ọrụ ugbo, ndị na-eme amụma na ndị na-eme atụmatụ, agụmakwụkwọ, ndị na-emepụta obodo, ndị na-arụ ọrụ agribusiness na ndị ọchụnta ego bịara.
Mgbanwe ọrụ ugbo amalitelarị n'ọtụtụ mba Africa na ịkọ ugbo ga-eme ka ndị ọrụ ugbo nwee ike iji obere ntinye ọrụ ugbo, ọrụ na fatịlaịza.Ọzọkwa, ọ na-akwalite pests na njikwa ọrịa.
Teknụzụ na-enye nnukwu mkpụrụ ma nwee mmetụta dị elu na ohere ọrụ na-adigide.
Gọọmenti Ghana site na National Entrepreneurship and Innovation Plan (NEIP) na-atụ anya ịmepụta ọrụ 10,000 site na ịmepụta ọrụ griin haus 1,000 n'ime afọ anọ.
Dị ka Mr Franklin Owusu-Karikari, onye isi nkwado azụmahịa, NEIP si kwuo, ọrụ a bụ akụkụ nke mbọ a na-eme ka ndị ntorobịa nwee ọrụ na ịkwalite mmepụta nri.
NEIP ebum n'obi ịmepụta ọrụ 10,000 kpọmkwem, ọrụ 10 na-adịgide adịgide n'otu ụlọ, yana ọrụ 4,000 na-adịgide adịgide site na mmepụta nke akụrụngwa na ntinye nke ụlọ griin haus.
Ọrụ a ga-agakwa n'ụzọ dị ukwuu iji nyefee nkà na nkà na ụzụ ọhụrụ na mkpụrụ osisi na mmepụta akwụkwọ nri yana ụkpụrụ ka mma na ọrụ ugbo na ịzụ ahịa mkpụrụ osisi na akwụkwọ nri.
A ga-azụ ndị ga-erite uru na ọrụ ugbo NEIP griin haus afọ abụọ na njikwa ya tupu enyefe ya n'aka ha.
Dị ka NEIP si kwuo, ka ọ dị ugbu a, arụrụ ụlọ griin haus 75 na Dawhyenya.
NEIP bụ atụmatụ amụma flagship nke gọọmentị nwere ebumnuche bụ isi nke inye nkwado mba agbakwunyere maka mmalite na obere azụmaahịa.
N'oge a nke mgbanwe ihu igwe tinyere ọnụ ọgụgụ na-arịwanye elu nke ala maka mmepe ala na-akwụ ụgwọ ala ugbo, ịkọ ugbo bụ ụzọ na-aga n'ihu ịkwalite ọrụ ugbo n'Africa.
Mmepụta akwụkwọ nri ga-enweta ume iji gboo ọchịchọ nke ma ahịa obodo na nke mba ọzọ, ma ọ bụrụ na gọọmentị Africa na-etinye uche dị ukwuu na nkwalite teknụzụ ọrụ ugbo griin haus.
Iji hụ na mmejuputa teknụzụ na-aga nke ọma, ọ dị mkpa maka nnukwu itinye ego na iwulite ikike nke ụlọ ọrụ nyocha na ndị ọrụ ugbo.
Prọfesọ Eric Y. Danquah, onye isi ntọala, West Africa Center for Crop Improvement (WACCI), Mahadum Ghana, na-ekwu okwu na mmeghe nke ụbọchị abụọ ogbako banyere ihe ọkụkụ dị iche iche na-eduzi ihe ọkụkụ, bụ nke Centre haziri, kwuru na elu- achọrọ nyocha dị mma iji kwalite nchekwa nri na nri na mpaghara ọdịda anyanwụ Afrịka.
Ọ gbakwụnyere na ọ dị mkpa ịmaliteghachi ikike nyocha ọrụ ugbo na mpaghara mpaghara iji zụlite ụlọ ọrụ anyị n'ime Ụlọ Ọrụ Na-ahụ Maka Ịmepụta Ọrụ Ugbo maka nyocha dị mma - mmepe nke ngwaahịa na-agbanwe egwuregwu maka mgbanwe nke ọrụ ugbo na West na Central Africa.
Ọrụ ugbo Greenhouse bụ teknụzụ siri ike nke gọọmentị nwere ike iji dọta ọtụtụ ndị ntorobịa na-enweghị ọrụ n'ọrụ ugbo, si otú ahụ na-enyere ha aka itinye oke ha na mmepe akụ na ụba nke kọntinent ahụ.
Akụ na ụba nke mba ndị dị ka Netherlands na Brazil na-eme nke ọma nke ọma, n'ihi nkà na ụzụ ọrụ ugbo na-eto eto.
Dị ka akụkọ ọhụrụ sitere n'aka Òtù Na-ahụ Maka Nri na Ọrụ Ugbo nke Mba Ndị Dị n'Otu, nde mmadụ 233 nọ na ndịda Sahara Africa enweghị nri na-edozi ahụ na 2014-16.
Enwere ike igbanwe ọnọdụ agụụ a ma ọ bụrụ na gọọmentị Africa na-etinye nnukwu ego na ọrụ ugbo na nyocha ọrụ ugbo na iwulite ikike.
Africa enweghị ike ịhapụ ya n'oge a nke ọganihu nkà na ụzụ na ọrụ ugbo, na ụzọ isi ga-aga bụ ọrụ ugbo.
Oge nzipu: Feb-28-2023